
Wat vind je op persoonlijk vlak het moeilijkst van deze tijd?
Dat er maar zo weinig dingen zijn om naar uit te kijken. Mijn sociale agenda is nagenoeg leeg omdat alle feestjes, verjaardagen en familiebijeenkomsten voor de komende tijd zijn afgeblazen. Dat betekent dat je er op een creatieve manier voor moet zorgen dat de komende dagen, weken en wellicht zelfs maanden niet te eentonig worden. Ik verwacht dat het nog wel een paar maanden zal duren voordat er weer festivals zijn en dat je in een volle bioscoopzaal zult zitten.
En waar loop je op zakelijk vlak tegenaan?
Ons product was net klaar voor de markt en we waren druk in gesprek met potentiële launching customers, maar dat ligt nu nagenoeg stil. Wij richten ons vooral op gemeentes en aangezien die natuurlijk ook door de coronacrisis getroffen zijn, merk je dat ze momenteel – totdat duidelijk is wat de uiteindelijke financiële schade van de crisis gaat zijn – liever niet te veel beslissingen willen nemen. Zeker bij de kleinere gemeentes is dit het geval, die zitten echt in de crisismodus en maken een pas op de plaats om hun werk te hervinden en herdefiniëren. Grotere gemeentes hebben vaak een specifieke afdeling die zich bezighoudt met circulariteit maar ondanks dat ik daar wel mee in gesprek blijf, is ook daar de boodschap: “voorlopig even niet”. Daarbij komt nog eens dat àls ze al zouden willen, het besluitvormingsproces veel langer zou duren dan normaal.
Het grootste risico is dat we geen klanten krijgen omdat een grote en betrouwbare launching customer ontbreekt. Om het product op grote schaal te kunnen verkopen, moet je eerst ergens liggen met een serieus aantal vierkante meters. Het is dus zaak om dat zo snel mogelijk voor elkaar te krijgen. De testopstelling bij The Green Village bij de TU Delft die hopelijk binnenkort gelegd wordt is natuurlijk mooi, maar vooral voor het bekend worden van het product, niet per se voor de verkoop.
Een nieuw businessmodel zou potentiële klanten over de streep kunnen trekken.
Als er uiteindelijk geen klanten komen, houdt het voor mij persoonlijk een keer op. Om dat voor te zijn, onderzoek ik ook andere manieren om geld binnen te halen. Zo ben ik nu bezig met een aanvraag voor de subsidie voor Circulaire Samenwerking en kijk ik naar andere businessmodellen, zoals het lease-model. Het voordeel daarvan voor mijzelf is dat ik de grondstoffen na gebruik kan hergebruiken – ik blijf eigenaar van het trottoir – en het voordeel voor klanten is dat ze niet in één keer het hele aankoopbedrag hoeven neer te leggen. Daarbij worden ze gedurende de gehele gebruiksperiode ontzorgd worden met goede service, ze betalen tenslotte abonnementsgeld voor een goed functionerend trottoir. Maar aangezien het bedrag voor het produceren en leggen van een trottoir in dat geval door iemand anders voorgeschoten zal moeten worden, heb ik een grote investeerder nodig. Ik ben nu het businessplan voor dit model aan het schrijven en dat zal vervolgens nog helemaal doorgerekend moeten worden om te zien of dat financieel goed uitpakt. Als dat zo is, zou het een interessante manier kunnen zijn om potentiële klanten over de streep te trekken.
Wat is er veranderd?
De grootste verandering is de locatie van waaruit ik werk. Waar ik eerder veel op mijn werkplek bij Start-up Nijmegen en in koffiebarretjes werkte, werk ik nu 100% vanuit huis.
Bevalt dat?
Minder dan ik dacht. Ik vind het lastig om focus te houden. Je gaat niet meer ‘naar je werk’ en je ontmoet niet meer spontaan andere mensen als je een kop koffie gaat halen. Ik ben nogal een netwerker en dat doe ik nu een stuk minder. Ook leidt het tot vreemde situaties, zo heb ik nu soms een eerste ontmoeting met iemand via videobellen, daar moet ik echt enorm aan wennen.
Is je supply chain getroffen door corona?
Gelukkig niet. Ik heb twee ketenpartners die gewoon normale productie draaien dus mocht er een klant komen die een flinke order plaatst, kunnen we die gewoon produceren en leveren.
Wat zijn voor jou persoonlijk positieve punten?
Ik leer mezelf beter kennen doordat ik me nu af en toe verveel en gefrustreerd raak over de dingen die ik niet kan doen. Zo had ik als redelijk introvert persoon niet gedacht dat ik het sociale contact zo snel zou missen. En ik spreek weliswaar een stuk minder mensen, maar de gesprekken díe ik heb, gaan dieper. De oppervlakkige ‘Hoe heeft Feijenoord gespeeld?’-gesprekken zijn er niet meer zo, ik heb bijna alleen maar heel goede gesprekken met mensen. Ook merk ik dat ik veel meer kan genieten van kleine dingen dan voorheen.
Ik weet nog niet of en hoe de anderhalvemetersamenleving mijn werk heel anders zou maken.
Verwacht je dat dat zo zal blijven?
Welke kansen zie je op zakelijk vlak?
Voor mijn bedrijf zie ik geen nieuwe mogelijkheden op de manier waarop een restaurant nu maaltijden thuis kan gaan bezorgen. Wel zie ik een potentiële reset van de economie en van ons sociale leven. Beiden zullen we straks opnieuw moeten vormgeven en dat biedt kansen om er het mooiste van te maken dat we kunnen bedenken. Kijk maar eens waar je eten en je kleding vandaan komt. Iedereen weet stiekem best dat dit systeem rot is. Misschien biedt deze tijd een mooie kans voor een versnelling richting iets beters dan wat we hadden.
En er was natuurlijk al heel wat in gang gezet voordat de coronacrisis uitbrak. Zo onderzoekt gemeente Amsterdam bijvoorbeeld hoe het Doughnut model voor ze kan werken door te kijken naar wat ze hun burgers minimaal willen bieden en wanneer ze over alle grenzen van de aarde heengaan; je moet ergens daar tussen zien uit te komen. En ook het Rijksbrede Programma NL Circulair 2050 biedt volop kansen voor een nieuwe economie.
Is dit nu de juiste tijd voor innovatie?
Er ligt een grote kans. Als deze crisis voorbij is, moeten we het antwoord hebben op hoe we wereld na corona voor ons zien. Het is zaak om nu de keuze te maken tussen a) maximaal inzetten op het goede gaan doen en b) zo snel mogelijk teruggaan naar het oude systeem.
Hoewel iedereen ongetwijfeld best graag voor optie a) zou kiezen, blijft het vlees natuurlijk zwak. Het is de vraag hoe het zó gemakkelijk voor mensen gemaakt kan worden dat ze ernaar kunnen handelen. Eén van de huidige nadelen van ‘duurzaam’ is dat het in veel gevallen nog steeds duurder is dan niet duurzaam. Zolang een zak paprikachips goedkoper is dan een paprika en je in bepaalde kledingwinkels voor twee euro een t-shirt kunt kopen, blijft het best lastig.
Het is zaak dat de overheid via belastingen en subsidies verantwoordelijkheid neemt, maar wellicht nog belangrijker is dat het bedrijfsleven verantwoordelijkheid gaat nemen. Meer en meer consumenten schreeuwen hier ook om. Je ziet dat mensen walgen van bedrijven die jarenlang enorme winsten hebben gemaakt met het uitknijpen van leveranciers en producenten en nu tijdens de crisis betalingen uitstellen of zelfs stopzetten, waardoor de producenten – naast hun eigen coronacrisis – nòg harder geraakt worden.
Ik hoop op meer positiviteit na de crisis en op een duurzamere mindset. Ik zou iedereen dan ook willen aanmoedigen om vooral zoveel mogelijk duurzame keuzes te blijven maken!
Aangezien creativiteit altijd wordt gestimuleerd door beperking, verwacht ik de komende jaren veel innovatie.
Wat zou je andere bedrijven willen meegeven over duurzame innovatie in deze tijd?
Ga op zoek naar het laaghangende fruit en zoek daar hulp bij. Met het inhuren van een paar uurtjes aan advies kun je al snel een stuk duurzamer worden. Kijk naar waar je je grondstoffen, producten en diensten inkoopt en vraag je leveranciers om mee te doen met je duurzame ambities. Misschien is het tijd om eens wat strenger te worden in je selectie van samenwerkingspartners. En ga gewoon eens rekenen, misschien kun je investeringen doen waardoor je winst op korte termijn wat lager uitvalt maar waarmee je jezelf op de lange termijn klaarstoomt voor de toekomst.
Welke veranderingen verwacht je over 5 jaar wereldwijd te zien?
Haha, nou, hopelijk zijn in ieder elk geval een stuk minder dierenmarkten! Er zal veel meer gelet worden op hygiëne. Hopelijk leren mensen van deze tijd dat ze minder gefocussed kunnen zijn op het hebben van spullen en dat ze wat meer gaan nadenken over het leven, over wat nou ècht belangrijk voor ze is. Op werkvlak zal er veel meer digitaal gewerkt worden en doordat de economie er voor de komende tijd bepaald niet rooskleurig uitziet, zal er volop innovatie te zien zijn waarbij heel nieuwe bedrijven zullen ontstaan. Want zoals altijd stimuleert beperking creativiteit!